door het Ruysdael Kwartet en Peter Holtslag (blokfluiten)
Het was hard werken om Songs of War & Peace te maken. De liederen uit de Dertigjarige Oorlog te kiezen en muzikaal begrijpen, vooral de zo geheel andere Boheemse zangen. Mij een 17e-eeuws instrument voorstellen (de blokfluit), met de stijlen die daarbij horen, met een ensemble dat juist grotendeels wortelt in de Romantiek (het strijkkwartet). En praktisch gezien was daar natuurlijk de Covid-crisis, waardoor het Tsjechische Bennewitz Kwartet op het allerlaatst vervangen moest worden door het Ruysdael Kwartet. Dat weerde zich formidabel in de vier concerten die ondanks alles toch doorgingen en door NPO Radio4 werden opgenomen. Meesterfluitist Peter Holtslag neemt dit door hem opgedragen werk volgend seizoen mee naar Duitsland, waar hij in de ElbPhil de Duitse première gaat spelen. Ik ben meer dan tevreden over het stuk. Beluister het hier zoals het op de première klonk.
Songs of War & Peace is een suite voor strijkkwartet en blokfluit geïnspireerd op volksliederen uit de Dertigjarige Oorlog, die Europa in z’n greep hield aan het begin van de 17e eeuw. Duitsers, Nederlanders, Spanjaarden en Tsjechen streden in die chaotische en bloedige jaren om macht en godsdienstvrijheid op een schaal die nooit eerder vertoond was. Voor de Tsjechen was de wrange uitkomst het verlies van hun onafhankelijkheid.
Songs of War & Peace is de muzikale verklanking van een strijdend Europa dat steeds opnieuw actueel blijkt. Oude strijdliederen, hymnen en klaagzangen botsen en versmelten in een hedendaagse schildering van die oorlog.
Songs of War & Peace bestaat uit 5 delen waarin de verschillende aspecten van de oorlog terug te horen zijn: euforie, vernietiging, verlies, hoop en wrange herinnering, en waarin voor de goede verstaander tal van melodieën van boer, burger en soldaat te herkennen zijn. Denk aan Nederlandse melodieën als Nu drijven wy de Paus heraus, en iconische Duitse wijzen als Der grimmig Tod en O Heiland reiss der Himmel auf. Een grote rol speelt ook Boheemse religieuze muziek, het enige erfgoed waarin de Tsjechische taal behouden bleef na de vernietigende Boheemse nederlaag in november 1620, nu 400 jaar geleden…
De combinatie blokfluit-strijkkwartet is zeldzaam en verenigt verschillende tijdsgewrichten. De fluit stamt uit de barre periode van de oorlog zelf, het kwartet uit de Romantische negentiende eeuw waarin men zich bezon op dat nationale verleden. Het stuk brengt ze samen in een nieuwe klankwereld.
Het Ruysdael Kwartet ontwikkelde zich in de meesterlijke traditie van kwartetten als het Amadeus, Hagen, Alban Berg en Mosaïques. Het heeft een grote naam in Europa door het winnen van grote prijzen als de Alban Berg Prijs en door hun gelauwerde uitvoeringen van Russische muziek
Peter Holtslag is o.a. specialist in het 17e-eeuwse repertoire, zowel als uitvoerend musicus met vele cd’s op zijn naam alsook als docent aan de Royal Academy en de Musikhochschule Hamburg.
Op het programma werd het nieuwe werk voorafgegaan door Purcell, Fantasia’s en Beethoven’s kwartet, op. 18 no. 4 in c
